pit2024

Ujście Warty

mala fotka

województwo lubuskie

 
Lokalizacja obszaru
Ostoja położona jest w dolnym odcinku Warty, w zachodniej części województwa lubuskiego i rozciąga się między miejscowościami: Kołczyn (na wschodzie), Słońsk (południe), Kostrzyn nad Odrą (północny-zachód), na północy zaś granica biegnie powyżej drogi Kostrzyn-Witnica, aż do mostu na Warcie w Świerkocinie. Administracyjnie obszar leży na terenie 3 powiatów: gorzowskiego, słubickiego i sulęcińskiego.
 
Podstawowe informacje o obszarze.
Ujście Warty to rozległy teren (ponad 300 km2), na którym dominują łąki i pastwiska leżące w dolnym biegu trzeciej co do wielkości rzeki Polski. Dawniej rozciągał się tu rozległy obszar zalewowy nizinnej, warkoczowej rzeki; obecnie większość terenu została zmeliorowana i osuszona, a regularne zalewy występują jedynie na terenie Parku Narodowego „Ujście Warty” oraz w międzywalu Warty. Zachodnia część terenu chroniona jest wspomnianym parkiem narodowym, otaczający go teren to Park Krajobrazowy o tej samej nazwie – łącznie pokrywają niemal 90 proc. powierzchni ostoi.
 
Główne walory przyrodnicze.
Gatunki ptaków charakterystyczne dla danego obszaru.
Ostoja ptasia o randze europejskiej, chroniona na mocy konwencji Ramsar (Park Narodowy „Ujście Warty”), niezwykle istotna dla migrujących ptaków wodnych i błotnych. Gniazduje tu ponad 170 gatunków ptaków, łącznie stwierdzono ich ponad 260. Do najcenniejszych należy wodniczka (co najmniej 1% populacji krajowej), a także licznie gniazdujące tu ohary (10%), gęgawy (7%), płaskonosy (5%) i kropiatki (do 4% populacji krajowej).
W okresie wędrówek gromadzą się tu kilkusettysięczne stada gęsi oraz kaczek, kilkutysięczne stada łabędzi krzykliwych, kilkaset bocianów czarnych i kilkadziesiąt bielików.
 
Szczegółowe wskazówki dla obserwatora (co, gdzie i kiedy najlepiej obserwować)
Wiosna – w marcu i kwietniu w wyniku wysokich poziomów wód na Warcie i Odrze wylewa Postomia – główna rzeka Parku Narodowego „Ujście Warty”. Wielkie rozlewiska przyciągają kilkusettysięczne stada blaszkodziobych. Rożeńce, świstuny, płaskonosy, ohary, cyranki, cyraneczki i krakwy najłatwiej obserwować z wału wschodniego – na wysokości Słońska. Tam też, na przylegających do wału łąkach najłatwiej zaobserwować można żerujące razem z innymi gatunkami gęsi – bernikle białolice. Najlepszą trasą jest w tym okresie tzw. „Betonka” – ścieżka przyrodnicza „Ptasim szlakiem” prowadząca od Przyborowa w głąb parku narodowego (ok. 2 km). Jednak przy wysokich stanach wód jest ona niedostępna i wtedy warto wybrać alternatywną trasę – równoległą do niej „Drogę przez górki” – od oczyszczalni w Przyborowie w kierunku zachodnim skrajem wyżej położonych łąk. Na jej końcu znajdują się rozległe płaty szuwarów turzycowych – siedliska lęgowego i jedynego stałego miejsca występowania na tym terenie wodniczki. Z obu ścieżek mamy możliwość zaobserwowania większości gatunków przelotnych i lęgowych na terenie Ujścia Warty – szczególnie wdzięczne do obserwacji są rybitwy: czarne, białowąse i białoskrzydłe (wszystkie przystępują tu do lęgów) oraz szponiaste: błotniaki stawowe i łąkowe, a także liczne bieliki, myszołowy czy kanie rude. W najbardziej zalanych częściach parku (obwód Chyrzyno) gniazdują śmieszki, zauszniki, wieczorem można usłyszeć wodniki i kropiatki. Wysoki poziom wody utrzymuje się zazwyczaj do maja.
 
Lato – w tym okresie warto skoncentrować swą uwagę na północnym obwodzie ochronnym PN „UW” – Polderze Północnym (pomiędzy miejscowościami Świerkocin i Dąbroszyn). Wtedy to na świeżo skoszonych łąkach trafia się idealna okazja do obserwowania licznych drapieżników: kanie czarne i rude, orliki krzykliwe, myszołowy i pustułki wypatrują tu ofiar, zaś nad przecinającym polder kanałem Maszówek często poluje rybołów, bielik czy błotniak stawowy. Późnym latem na łąkach zatrzymują się też stada czajek i siewek złotych. Pozostałe siewkowce – brodźce, biegusy i bekasy najlepiej obserwować z Betonki oraz z czatowni na końcu tego szlaku.
 
Jesień – na przełomie września i października warto przyjechać na obserwacje wylatujących z noclegowiska żurawi – w ostatnich latach ich liczba znacznie wrosła i obecnie sięga już 7 tysięcy. Najlepszym miejscem do ich obserwacji jest wał wschodni (za przepompownią w Słońsku) oraz Betonka. W listopadzie liczebnością dominują gęsi, głównie zbożowe i białoczelna, które obserwować można na polach w dolinie Odry lub w okolicach Głuchowa. Na Polderze Północnym najliczniejszym – po myszołowie – staje się myszołów włochaty i błotniak zbożowy. Często spotkać też można drzemlika i sokoła wędrownego. Do obserwacji gęsi najlepiej nadaje się luneta – dzięki niej można z dużej odległości, nie niepokojąc stada przeglądać ptaki „sztuka po sztuce”.
 
Zima – to w Ujściu Warty równie dobra pora na obserwacje ptaków, jak wiosna czy jesień. Dla łabędzia krzykliwego to jedno z najważniejszych zimowisk w kraju. Regularnie zimują tu także żurawie, błotniaki zbożowe, myszołowy włochate. Z Betonki dostrzec można bielaczki i nurogęsi oraz liczne gągoły. Na ugorach w dolinie Odry oraz pod Słońskiem żerują duże stada wróblowych: zięb, jerów, potrzeszczy, grzywaczy, regularnie obserwowano też zimą uszatki błotne. W olszynach w północnej części ostoi (Warniki, Dąbroszyn, Witnica) żerują mieszane stada czyży, czeczotek i rzepołuchów.
 
Dojazd
Ze względu na słabo rozwiniętą sieć połączeń autobusowych polecamy własny środek transportu – najlepiej samochód. Główne trasy relacji Kostrzyn-Gorzów Wlkp. – na południu krajowa, na północy wojewódzka – okalają Ujście Warty stanowiąc dogodny szlak komunikacyjny. Na Betonkę można dojechać ze Słońska kierując się na północ (na Przyborów), tam na skrzyżowaniach ustawione są drogowskazy „Do ścieżki przyrodniczej Ptasim szlakiem”, wystarczy podążać główną drogą.
Ze względu na wysokie stany wód wiosną (oraz późną jesienią) Betonka może być czasowo niedostępna. Wtedy warto pojechać na wschodni wał w Słońsku – koło kościoła przejeżdżamy most na Lence i skręcamy w prawo (na wschód), po ok. 400 m należy skręcić w lewo w asfaltową drogę i kierować się prosto. Po kilkuset metrach wjeżdżamy na wał, którym można dojechać do Kłopotowa (kursuje tu prom do Witnicy!), Świerkocina (możliwość przejechania mostem na drugi brzeg Warty) lub Kołczyna. Ze Słońska do przeprawy promowej w Kłopotowie wał jest w dość kiepskim stanie, dalej asfalt (liczne przełomy i ubytki!). Ciekawa jest również trasa Witnica-Kłopotowo-Głuchowo-Lemierzyce. Przecina ona różnorodne środowiska i o każdej porze roku gwarantuje ciekawe obserwacje.
 
Warunki turystyczne (w tym linki do stron prezentujących ofertę turystyczną obszaru)
Ośrodki wypoczynkowe i kwatery agroturystyczne, oferujące noclegi i wyżywienie w szerokim przedziale cenowym, znajdują się w Witnicy, Kostrzynie nad Odrą, Słońsku, Świerkocinie i Kołczynie.
 
Usługi przewodnickie z zakresu „bird-watchingu” (o ile są dostępne)
W Chyrzynie, w siedzibie Parku Narodowego „Ujście Warty” można skorzystac z bogatej oferty edukacyjnej – w tym z wycieczek z przewodnikiem po Parku - http://pnujsciewarty.gov.pl/index2.htm.
W Słońsku działa Biuro Turystyki Przyrodniczej DUDEK organizujące profesjonalne wycieczki z ornitologiem, spływy kajakowe, prelekcje oraz noclegi. Więcej na http://www.hoopoe.com.pl/
Również w Słońsku działa jedyne w swoim rodzaju „państwo w państwie” – Republika Ptasia. Więcej szczegółów na:
 

 

 
min
wykaz pozycji w tej kategorii : Ptasia Mapa Polski → wykaz → alfabetyczny
  1. 1 - 12
  2. 13 - 24
  3. 25 - 29
  1. Bagno Wizna
  2. Bieszczady
  3. Błota Rakutowskie
  4. Delta Świny
  5. Dolina Baryczy
  6. Dolina Dolnej Odry
  7. Dolina Górnej Narwi
  8. Dolina Górnej Wisły
  9. Bagienna Dolina Narwi
  10. Dolina Kostrzynia
  11. Dolina Liwca
  12. Dolina Nidy
Fatbirder's Top 1000 Birding Websites