Program Ochrony cietrzew ia i Głuszca w północno – wschodniej Polsce

Cietrzew i głuszec - to dwa gatunki ptaków, które w Polsce należą do najbardziej zagrożonych. Występują już tylko na nielicznych stanowiskach na Podlasiu, Mazurach, Lubelszczyźnie, Kielecczyźnie, Beskidach, Tatrach i Karkonoszach.

Od 1998 roku Północnopodlaskie Towarzystwo Ochrony Ptaków we współpracy z kilkunastoma nadleśnictwami realizuje program, którego celem jest zachowanie obu gatunków w ich naturalnych ostojach w północno-wschodniej Polsce.

Wspólnie z nadleśnictwami wykonywana jest czynna ochrona tych ptaków na Mazurach, Kurpiach, Suwalszczyźnie i Podlasiu. Przede wszystkim kształtowane są biotopy poprzez utrzymywanie początkowego etapu sukcesji, koszenie łąk, trzebieże w drzewostanach, odtwarzanie mokradeł oraz usuwanie podszytów z czeremchy amerykańskiej i dębu czerwonego, które niszczą borówczyska, jak też usuwanie lub wymianie grodzeń z siatki drucianej na płoty żerdziowe.

Najważniejszym i podstawowym elementem programu są działania związane z czynną ochroną ostoi, polegające na kształtowaniu biotopu oraz redukcji drapieżników.

Działania podejmowane z myślą o cietrzewiu:

- utrzymanie lub odtwarzanie otwartego charakteru środowiska na arenach tokowych poprzez wykaszanie łąk, szuwarów bądź usuwanie nalotu samosiewnych drzewek i krzewów,

- kształtowanie biotopu lęgowego poprzez utrzymanie odpowiedniej ilości i wieku zadrzewień na terenie ostoi, koszenie łąk i szuwarów oraz zwiększanie retencji wodnej w ostojach w celu zwiększenia bioróżnorodności, przestrzennego zróżnicowania roślinności i zasobności pokarmowej w miejscach wodzenia piskląt i młodocianych ptaków, zwiększenia bezpieczeństwa ptaków,

- usuwanie lub wymiana grodzeń z siatki drucianej na płoty żerdziowe,

- tworzenie niewielkich stosów z gałęzi i czubów drzew po trzebieżach,

- redukcja drapieżników (lis, jenot, kuna leśna i norka amerykańska).

Działania podejmowane w odniesieniu do głuszca:

- wprowadzanie podszytu świerkowego w młodszych drzewostanach w postaci kilkunastu arowych kępek, o urozmaiconej strukturze, tworzących system umożliwiający bezpieczne wodzenie piskląt na całej powierzchni wydzielenia,

- tworzenie niewielkich stosów z gałęzi i czubów drzew po wykonanych trzebieżach w młodych i średniowiekowych drzewostanach sosnowych,

- oczyszczanie śródleśnych bagienek z nalotu samosiewnych drzewek,

- usuwanie zadrzewień i zakrzaczeń – dotyczy zarówno ochrony tokowisk jak i ostoi lęgowych,

- usuwanie obcych gatunków (tj. czeremcha amerykańska, dąb czerwony) z podszytu,

- wymiana ogrodzeń z siatki na grodzenia z żerdzi drewnianych,

- likwidacja rowów melioracyjnych oraz budowa obiektów małej retencji w celu ochrony zasobów wodnych w ostojach głuszca, zahamowania procesów degradacji obszarów borów bagiennych, a pośrednio – w celu zwiększenia bioróżnorodności, bezpieczeństwa ptaków, a także wzbogacenia i ochrony zasobów pokarmowych w ostoi,

- redukcja drapieżników (lis, jenot, kuna leśna).

Ewidentnym sukcesem realizacji projektu jest jak dotąd wzrost liczebności cietrzewia na terenie północno–wschodniej Polski. Liczebność cietrzewia na Podlasiu w okresie 1994-99 zmniejszyła się o 45 %, podczas gdy w latach 1999 – 2002 (po rozpoczęciu projektu) liczebność cietrzewia zwiększyła się o około 24 %. Dla całego regionu wzrost ten kształtował się w 2002 roku na poziomie około 11% w stosunku do danych z 1999 r. Wiosną 2004 roku sprawdzono liczebność cietrzewia w kilku wybranych ostojach w regionie i stwierdzono dalszy wzrost populacji w niektórych ostojach lub stabilną liczebność w pozostałych.

Jeżeli chodzi zaś o sytuację głuszca w północno - wschodniej Polsce to jest ona nadal trudna i wiele jeszcze pozostaje do zrobienia by zapewnić tym ptakom jak najlepsze warunki do życia. Nadzieję daje jednak fakt, że liczba głuszców w regionie praktycznie nie zmieniła się w przeciągu ostatnich 4 lat.

Dotychczasowe wyniki realizacji projektu wskazują na właściwy kierunek rozpoczętej ochrony cietrzewia i głuszca. Jak wskazują doświadczenia Towarzystwa, zdobyte w przeciągu ostatnich 5 lat, kluczowym dla zachowania populacji kuraków leśnych we wspomnianych regionach jest właściwe kształtowanie biotopu pod kątem jego wymagań siedliskowych i konsekwentnie prowadzona redukcja drapieżników.

Założenia dalszej realizacji Programu to przede wszystkim kontynuacja działań ochronnych, a w konsekwencji - dalsza poprawa liczebności cietrzewia i głuszca. To także rozszerzenie zadań ochronnych i współpracy z instytucjami państwowymi, organizacjami pozarządowymi z terenu Lubelszczyzny, Kielecczyzny, Karkonoszy i Karpat. Towarzystwo planuje także zbudowanie partnerstwa społecznego na rzecz ochrony kuraków w kraju. Przyjęłaby ona formę dwóch nieformalnych struktur, to jest: Klubu Przyjaciół Kuraków oraz tzw. Rady Ogólnopolskiego Programu Ochrony Kuraków Leśnych. Działalność Klubu byłaby adresowana do szerokiego grona osób zainteresowanych problematyką kuraków, pełniłby on ponadto rolę edukacyjno - informacyjną społeczności lokalnych. Rada Ogólnopolskiego Programu Ochrony Kuraków Leśnych zrzeszałaby z kolei osoby bezpośrednio zaangażowane w realizację projektów, a jej głównym zadaniem byłoby przygotowanie i realizacja Krajowego Programu Ochrony Kuraków, a w dalszej perspektywie - realizacja ogólnopolskiego projektu ochrony obu gatunków kuraków. Planowane jest także zbudowanie partnerskiej współpracy na rzecz ochrony kuraków w transgranicznym regionie Polski, Litwy i Białorusi (północno wschodnia Polska) oraz Polski i Czech (południowa Polska) poprzez nawiązanie kontaktów i wymianę doświadczeń oraz rozpoczęcie przygotowań do wspólnych międzynarodowych projektów transgranicznych dotyczących ochrony cietrzewia i głuszca w puszczach Augustowskiej, Knyszyńskiej i Białowieskiej, na Polesiu Lubelskim, a także w Karpatach i Karkonoszach.

Więcej informacji:

http://www.ptop.org.pl

 

zaba

	bieżący artykuł		komentarze do artykułu
	inne artykuły z tej kategorii		komentarze do artykułu